WILLIAMS, DANIEL HOWELL (1894 - 1963), aerodynamegydd

Enw: Daniel Howell Williams
Dyddiad geni: 1894
Dyddiad marw: 1963
Rhiant: Mary Helena Williams (née Howell)
Rhiant: Griffith John Williams
Rhyw: Gwryw
Galwedigaeth: aerodynamegydd
Maes gweithgaredd: Gwyddoniaeth a Mathemateg; Y Gofod a Hedfan
Awdur: Dennis John Wright

Ganwyd 27 Mehefin 1894, yn Ffestiniog, Meirionnydd, yn fab i Griffith J. Williams, ysgolfeistr, a'i wraig Mary Helena. Cofrestrwyd ef fel Daniel John ond mabwysiadodd yr enw Howell, cyfenw morwynol ei fam. Yr oedd yn nai i Syr Richard J. Williams (Maer Bangor, 1913-20); addysgwyd ef yn Ysgol Friars, Bangor, ac ym mis Hydref 1912 aeth i Goleg Prifysgol Gogledd Cymru gydag ysgoloriaeth mynediad. Mathemateg oedd ei brif gwrs o dan yr Athro G. H. Bryan, F.R.S. Fel myfyriwr disglair enillodd nifer o ysgoloriaethau a gwobrwyon, yn cynnwys gwobr R. A. Jones mewn Mathemateg (1914). Gan fod ganddo galon wan caniatawyd iddo orffen ei astudiaethau ar waethaf y rhyfel. Graddiodd yn 1917 gydag anrhydedd dosbarth I mewn Mathemateg Bur a dosbarth II mewn Mathemateg Gymhwysol. Bu'n cydweithio dros dro ar broblemau ynglŷn â sefydlogrwydd awyrennau gyda'r Athro Bryan a Dr Selig Brodetsky o Fryste. Ym mis Hydref 1917 ymunodd â staff Adran Aerodynameg y Labordy Ffisegol Genedlaethol yn Teddington, ac yno y bu nes ymddeol. Yr oedd yn aelod amlwg o Eglwys Gynulleidfaol Kingston gan fod yn arbennig o weithgar yn yr Ysgol Sul. Bu'n drysorydd cangen Llundain o'r Hen Fangoriaid am flynyddoedd, a dychwelai'n aml i Gymru. Ni bu'n briod a bu farw 27 Ionawr 1963 yn Teddington, lle y bu'n byw gydag Enid ei chwaer.

Ar waith damcaniaethol a gwaith twnel gwynt ar awyrlongau y dechreuodd Dan Williams yn y Labordy Ffisegol, gan gydweithio â Robert Jones, ond symudodd yn fuan at astudiaeth twnel gwynt o berfformiad awyrennau. Y pryd hynny yr oedd y damcaniaethau cyffredinol a orweddai dan astudiaethau adenydd awyrennau yn dal i fod yn destun dadleuol. Yn 1924 cyflawnodd Williams ac L.W. Bryant arbrofion sylfaenol a gadarnhaodd, ymysg pethau eraill, ddeddf Kutta a Jonkowsky a gysylltai gyfodiad yr aden â chylchrediad yr awyr o'i chylch. Cyhoeddwyd y gwaith pwysig hwn yn y Phil. Trans. Roy. Soc. (1925). Yn dilyn colli'r awyrlong R. 101 yn 1930 dychwelodd Dan Williams at waith ar awyrlongau. Ar gais y Llys Ymchwil gwnaeth ef ac A. R. Collar gyfrifiad, gam wrth gam, i bennu llwybr ehediad terfynol yr awyrlong. Cymerodd y gwaith anferth hwn tua 9 mis o ddefnyddio dulliau cymharol gyntefig o gyfrifiaduro a oedd ar gael ar y pryd ac esgorodd ar ddyfarnu Gwobr Goffa R. 38 y Royal Aeronautical Society iddo. Derbyniodd Williams hefyd ddiolch Syr John Simon, cadeirydd y Llys Ymchwil, am ei waith. Am ran helaeth o'i yrfa ddilynol bu'n cynnal arbrofion gan ddefnyddio'r twnel awyr cywasgedig yn y Labordy Ffisegol (gweler dan Robert Jones uchod). Yn ychwanegol at bapurau mewn cyfnodolion gwyddonol yr oedd yn awdur 36 o Adroddiadau a Memoranda a gyhoeddwyd gan yr Aeronautical Research Council gan hyrwyddo'n sylweddol dwf aerodynameg.

Awdur

Dyddiad cyhoeddi: 1997

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/

Mae'r Bywgraffiadur Cymreig yn cael ei ddarparu gan Lyfrgell Genedlaethol Cymru a Chanolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd Prifysgol Cymru. Mae ar gael am ddim ac nid yw'n derbyn cymorth grant. Byddai cyfraniad ariannol yn ein helpu i gynnal a gwella'r wefan er mwyn i ni fedru parhau i gydnabod Cymry sydd wedi gwneud cyfraniad nodedig i fywyd yng Nghymru a thu hwnt.

Ewch i'n tudalen codi arian am ragor o wybodaeth.