FISHER, FRANCIS GEORGE (1909 - 1970), dramodydd a chynhyrchydd drama

Ganwyd 26 Ionawr 1909 yn Bargod, Morgannwg Cafodd ei addysg yn Ysgol Lewis, Pengam, ac yng Ngholeg y Brifysgol, Caerdydd, lle graddiodd mewn mathemateg. Am gyfnod byr bu'n athro mewn coleg cenhadol yng ngorllewin Affrica; yna o 1932 yn athro mathemateg (ac yn ddiweddarach yn ddirprwy-brifathro) yn ysgol ramadeg Llangefni hyd ei farw, 30 Ionawr 1970.

Cyhoeddodd nofel, One has been honest (1930), a cherddi a storïau yn The Adelphi ac yn The Twentieth century yn y tridegau; yna troes at y ddrama a pherfformiwyd The disinherited o'i waith yn Theatr Fach Abertawe yng Ngorffennaf 1939. Ymunodd â'r llynges adeg y rhyfel a thra oedd yn Ynys yr Iâ ymroes i ddysgu Cymraeg o lyfryn Caradar. O hyn allan ar gyfansoddi dramâu yn Gymraeg yr oedd ei fryd. Ysgrifennodd nifer o ddramâu byrion: Y Lleoedd pell (1945), Y Blaidd-ddyn (1945), Awena (1945), Harri ddewr, a Morwyn y môr (1952), a thair drama hir: Catrin (a enillodd iddo wobr am ddrama hir yn Eisteddfod Genedlaethol Dolgellau 1949), Y Ferch a'r dewin (1958) (a oedd yn gyd-fuddugol yn Eisteddfod Genedlaethol y Rhyl 1953), a Merch yw Medusa (1951). Cyfieithodd hefyd ddrama Andre Obey, Noa (1951). Eithr pennaf gyfraniad F.G. Fisher oedd mynnu cartref sefydlog i Gymdeithas Ddrama Llangefni, a thrwy hynny greu'r Theatr Fach a agorodd ym Mhencraig, Llangefni, ym Mai 1953. Yno cafodd fod yn gyfarwyddwr theatr a gwireddu ei freuddwyd am theatr amatur yn cyflwyno dramâu yn gyson yn Gymraeg ac yn Saesneg yn ôl safonau cwbl broffesiynol.

Awdur

• Bedwyr Lewis Jones, (1933 - 1992)

Ffynonellau

• Taliesin, Awst 1970
• Llywelyn Jones, Francis George Fisher, bardd a dramodydd (Ynys Môn 1893) (1983)

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: George Fisher

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q3404451

Dyddiad cyhoeddi: 1997

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/