EVANS, GRUFFYDD (1866 - 1930), clerigwr a hynafiaethydd

Ganwyd 18 Medi 1866 ym Mhontardawe, yn fab i John Gruffydd, goruchwyliwr gwaith, a’i wraig Elizabeth (g. Griffiths). Wedi bod am gyfnod byr yn ddisgybl-athro yng Nghlydach (Cwm Tawe), aeth i Goleg Dewi Sant, a graddio yn 1891 (B.D. 1902). Cafodd urddau yn 1892 a 1894; bu'n gurad yn Abertawe, Llansadwrn, a Llandingad (Llanymddyfri). Cafodd ficeriaeth Cydweli yn 1908; yn 1913 symudodd i ficeriaeth Castellnewydd Emlyn, ac yno y bu farw yn ddisyfyd, brynhawn Sul, 30 Mawrth 1930.

Priododd Mary Roberts (1873-1962) yn 1899, a ganwyd iddynt chwech o blant: John Gruffydd, Heilin Telitor, Edward Meldred, Elined, Merlys a Herber Prestyl.

Cymerai ddiddordeb mawr mewn llên-gwerin, a sgrifennodd lawer ar y pwnc hwn ac eraill i'r cyfnodolion. Ond cofir ef yn well am ei gyfraniadau hynafiaethol sylweddol i gylchgronau'r Cymmrodorion: 'The Story of the Ancient Churches of Llandovery ' (Trafodion Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion, 1911-2), 'Carmarthenshire Gleanings - Kidwelly ' (Y Cymmrodor, xxv), a ' The Story of Newcastle Emlyn and Atpar ' (Y Cymmrodor, xxxii).

Awduron

• Yr Athro Emeritus Robert Thomas Jenkins, (1881 - 1969)
• Diwygiwyd gan y tîm golygyddol, 2024

Ffynonellau

• Yr Haul, 1930
• Handbook of Rules of the Calvinistic Methodist or Presbyterian Church of Wales (Caernarfon 1929)
• Gwybodaeth bellach gan Janet Williams, 2024

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20733114

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/