MORGAN, Syr THOMAS (c. 1542 - 1595), milwr

mab iau William Morgan, S. George's (Sir Forgannwg) a Phencarn (sir Fynwy). Yr oedd tua 30 oed pan ddewiswyd ef ym mis Ebrill 1572 yn gapten y cwmni cyntaf o wirfoddolwyr o Loegr a anfonwyd i gynorthwyo'r Is-Ellmyn yn eu gwrthryfel yn erbyn Sbaen. Ar wahân i gyfnod byr yn Iwerddon yn 1574 treuliodd Morgan weddill ei oes yn yr Iseldiroedd. Dilynodd Syr Humphrey Gilbert yn gyrnol y gatrawd o wirfoddolwyr o Loegr a bu'n gweithredu fel llywiawdr Flushing a Bergen-op-Zoom. Y gwaith pwysicaf a gyflawnodd ydoedd dysgu i filwyr Lloegr ddyfod yn gyfarwydd â'r modd i ddefnyddio'r llawdryll a elwid yn 'musket' ac addysgu ysgol o swyddogion - Syr Roger Williams yn eu plith - i gario ei waith arbennig ef ei hun ymlaen. Dychwelodd i Loegr yn 1593 a bu farw yn New Fulham ar 22 Rhagfyr 1595.

Awdur

• Yr Athro Samuel Henry Fergus Johnston, (1908 - 1991)

Ffynonellau

• Oxford Dictionary of National Biography
• Sir Roger Williams, The Actions of the Low Countries
• Fortescue, A History of the British Army (Llundain Efrog Newydd 1899-1930)

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 86374319
• Wikidata: Q7792552

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/