JENKINS, JABEZ EDMUND ('Creidiol'; 1840 - 1903), clerigwr a bardd

Ganwyd yng Ngelligroes, ym mhlwyf Mynyddislwyn, sir Fynwy, 24 Rhagfyr 1840, a bedyddiwyd ef 16 Gorffennaf 1858, gan weinidog capel yr Annibynwyr ym Mynyddislwyn. Ordeiniwyd ef yn ddiacon 25 Chwefror 1872, cafodd guradiaeth Llanedi, Sir Gaerfyrddin; ar 24 Chwefror 1877 ordeiniwyd ef yn offeiriad gyda theitl i Lanfihangel Cwmdu, sir Frycheiniog. Trwyddedwyd ef i guradiaeth y Faenor ym Mrycheiniog, 17 Ebrill 1879, penodwyd ef yn offeiriad y plwyf hwnnw 16 Mai 1883, a bu yno hyd ei farwolaeth ar 4 Mehefin 1903.

Yn y Faenor cymerodd ran amlwg ym mywyd y lle, a bu'n aelod o amryw bŵyllgorau fel bwrdd yr heolydd a'r cyngor lleol. Yr oedd yn eisteddfodwr brwdfrydig, a than yr enw barddol 'Creidiol' cyfansoddodd gryn dipyn o farddoniaeth. Cyhoeddwyd cyfrol o'i waith, Dyddanion Min yr Hwyr, sef Rhiangerdd Emma Prys, yn 1862, Egin Awen, yn cynnwys awdlau, cywyddau … , yn 1867, a Rhiangerdd - Gwenfron o'r Dyffryn, yn 1868. Golygodd flodeugerdd o farddoniaeth, Gardd y Beirdd; gan Ugain o Feirdd Cymru, yn 1869, ac yn 1897 ymddangosodd ei Vaynor, its History and Guide.

Awdur

• Griffith Milwyn Griffiths

Ffynonellau

• St. David's diocesan records yn Ll.G.C.
• 'Marwolaeth,' Yr Haul, Gorffennaf 1903, t.336
• Catalogue of Printed Literature in the Welsh Department, Cardiff Free Libraries (1898)
• South Wales Daily News, 5 Mehefin 1903
• W. Morgan, The Vaynor handbook containing photographic views of Vaynor, Cefn Coed, Pontsarn and Morlais Castle, with the history and folk-lore of the parish (Merthyr 1893)

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20733297

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/