HOWELLS, WILLIAM (1818 - 1888), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac ail brifathro Coleg Trefeca

Ganwyd yn y Bont-faen, Sir Forgannwg, Hydref 1818. Addysgwyd ef yn Ysgol yr Eryr, y Bont-faen, a phrentisiwyd ef fel 'ironmonger' yn ei dref enedigol ac oddi yno aeth i Gaerdydd a Chichester. Penderfynodd droi i'r weinidogaeth a bu dan addysg yn Cheshunt a Threfeca (1842-5). Bu'n fugail yn Abertawe (1845-51), Zion, Caerfyrddin (1851-7), a Windsor Street, Lerpwl (1857-65), eglwys y bu dau brifathro arall, David Charles Davies a Thomas Charles Edwards, yn ei bugeilio'n ddiweddarach.

Ym Medi 1865 penodwyd ef yn brifathro ac yn athro diwinyddiaeth yn Nhrefeca, gyda John Harris Jones yn athro yn y clasuron. Yr oedd yn llwyddiannus fel athro ac yn bregethwr neilltuol o dderbyniol er iddo ei gyfyngu ei hun i eglwysi bychain Saesneg ac osgoi poblogrwydd. 'Efallai,' meddai un amdano, 'na chafodd Cymru erioed bregethwr mwy nag ef a oedd yn adnabyddus i gyn lleied o bobl.' Yn 1888 ymddiswyddodd, a bu farw 15 Tachwedd 1888.

Awdur

• Y Parchedig Gwilym Arthur Edwards, (1881 - 1963)

Ffynonellau

• William Williams, Welsh Calvinistic Methodism (1872)
• W. P. Jones, Trevecca College, 1842-1942 (Llandysul 1942)
• Cylchgrawn Cymdeithas Hanes y Methodistiaid Calfinaidd xx, 37-43
• T. Morgan, Enwogion Cymreig 1700-1900 (1907)

Gweithiau

• David Charles, Owen Thomas, John Roberts, William Howells, Welsh Calvinistic Methodist record; a monthly magazine of religious literature and intelligence

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20734636

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/