GRUFFUDD LLWYD ap DAFYDD ab EINION LLYGLIW (fl. c. 1380-1410), bardd

nai i'r bardd Hywel ab Einion Llygliw, a brodor o blwyf Llangadfan ym Mhowys; yn ôl marwnad Rhys Goch Eryri iddo ymddengys ei fod yn un o ddisgynyddion Einion Yrth. Yn Cardiff MS. 18 (190) dywedir ei fod yn ' siawnsler o eglwys Henffordd,' ond ni wyddys am ddim sy'n ategu hyn. Yr oedd yn un o feirdd pwysicaf a galluocaf ei gyfnod, ac yn gyfarwydd â hen lenyddiaeth a chwedloniaeth Cymru. Croesewid ef yn rhai o lysoedd enwocaf ei wlad, ac ymhlith ei gywyddau i uchelwyr ei gyfnod ceir rhai i Owain Glyndŵr, Syr Dafydd Hanmer, Owain ap Maredudd o'r Neuadd Wen, a Hywel a Meurug Llwyd o Nannau. Canodd gywyddau serch, a chywyddau ac awdlau crefyddol; efe hefyd biau'r cywydd i ddanfon yr haul i annerch Morgannwg, a briodolir hefyd i Iolo Goch ac i Dafydd ap Gwilym (gweler Bulletin of the Board of Celtic Studies, i). Cywydd marwnad Rhys Goch Eryri iddo oedd dechrau'r ymryson rhwng y bardd hwnnw a Llywelyn ap y Moel; canmolir Gruffudd hefyd yng nghywydd ateb Llywelyn.

Awdur

• Ray Looker

Ffynonellau

• Jones a Lewis, Mynegai i Farddoniaeth y Llawysgrifau (1928)
• Llawysgrif Bodewryd yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth 1
• Llawysgrifau Brogyntyn yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth 1, 2, 5
• Archifau LlGC: Cwrtmawr MS 204B, Cwrtmawr MS 244B, Cwrtmawr MS 312B
• Llawysgrif Esgair yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth 95 (N.L.W.)
• Llawysgrif Gwysaney yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth 25
• Archifau LlGC: NLW MS 643B, NLW MS 1246D, NLW MS 1247D, NLW MS 1559B, NLW MS 2026B, NLW MS 3077B, NLW MS 4710B, NLW MS 5273D, NLW MS 5283B, NLW MS 6511B, NLW MS 6681B, NLW MS 8330B, NLW MS 13071B, NLW MS 13081B, NLW MS 13167B, NLW MS 13168A
• H. Lewis, Thomas Roberts, Ifor Williams (goln), Cywyddau Iolo Goch ac Eraill, 1350–1450 (Bangor 1925), lxxviii, 123, 161
• Bulletin of the Board of Celtic Studies, i, 235
• Edward Jones, Musical and poetical relicks of the Welsh bards (London 1794), 39
• Thomas Pennant, A Tour (Tours) in [North] Wales, 1883, iii, 297
• H. Blackwell, NLW MSS 9251-9277A: A Dictionary of Welsh Biography
• J. Davies, Antiquæ linguæ Britannicæ et linguæ Latinæ, dictionarium duplex (1632)

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Gruffudd Llwyd

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q13128787

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/