GILBERTSON, LEWIS (1814 - 1896), clerigwr ac is-brifathro Coleg Iesu, Rhydychen

Ganwyd yn Dôlclettwr, Tre'r-ddôl ar 27 Tachwedd 1814, yn bedwerydd mab i William Cobb Gilbertson (1768-1864), gŵr y gyfraith yn enedigol o Middlesex, a'i drydedd wraig, Elizabeth, ac fe'i bedyddiwyd yn Eglwys Llancynfelyn ar 3 Rhagfyr. Treuliodd ei ieuenctid yn Elerch, Sir Aberteifi. Addysgwyd yng Ngholeg Iesu, Rhydychen, graddiodd yn B.A. 1836, M.A. 1839, B.D. 1847, ac yr oedd yn gymrawd o Goleg Iesu, 1840-72. Ordeiniwyd ef yn ddiacon, 1837, gan esgob Caerloyw a Bryste, a chafodd guradiaeth Sheringham ger Cheltenham. Ordeiniwyd ef yn offeiriad yn 1838 yn yr un esgobaeth. O 1841 hyd 1852 bu'n ficer Llangorwen, Sir Aberteifi, lle daeth yn adnabyddus am ei gysylltiad â Mudiad Rhydychen. Yn 1852 dychwelodd i Goleg Iesu, ac ar ôl gwasnaethu fel is-drysorydd a darlithydd, daeth yn is-brifathro, 1855-72. Gwnaed ef yn ficer plwyf newydd Elerch, Ebrill 1869, ond, fel noddwr, apwyntiodd ei olynydd, Tachwedd 1870. Yn y flwyddyn honno gwnaed ef yn rheithor Braunston ger Rugby, a bu yno hyd ei ymneilltuo yn 1893. Ymneilltuodd i Aberystwyth. Bu farw 2 Ebrill 1896.

Awdur

• Griffith Milwyn Griffiths

Ffynonellau

• Foster, Alumni Oxonienses: the members of the University of Oxford
• Crockford's Clerical Directory
• Yr Haul, 1902, 149
• Aberystwyth Observer, 9 Ebrill 1896
• Hardy, Jesus College (1899)
• S. David's diocesan records yn Ll.G.C.

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q6536585

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/