EVANS, DAVID (1778 - 1866), gweinidog gyda'r Bedyddwyr, 'Dafydd Evans, Ffynnonhenri'

Na chymysger ef â'r David Evans arall a fu'n weinidog yn yr un lle (ac yn Heol-y-prior, Caerfyrddin) o 1765 hyd 1793.

Ganwyd Dafydd Evans yn Nant-y-fen, Cynwyl Elfed, yn fab i Stephen a Jane Evans, a bu yn ysgol Arthur Evans yng Nghynwyl. Dechreuodd bregethu tua 1808, ac yn wythnos y Pasg 1811 urddwyd ef yn gyd-weinidog yn Ffynnon-henri.

Yn 1846, fel protest yn erbyn dyfarniad cyfreithiol a oedd (yn ei farn bendant ef) yn gwneud cam ag ef gwell fu ganddo fynd i garchar Caerfyrddin am ddwy flynedd a hanner nag ymostwng. Bu farw 5 Mawrth 1866, 'yn 88 oed' meddai carreg ei fedd. Dyna'r cwbl o ffeithiau a dyddiadau ei yrfa sydd ar glawr.

Eithr y pethau na ellir ymhelaethu arnynt yma a wnaeth ei le i Ddafydd Evans yng nghof ei fro a'i genedl, sef ei wreiddioldeb, ei ffraethineb - ei odrwydd, yn wir. Disgrifir y rhain yn y llyfr arno gan Benjamin Thomas ('Myfyr Emlyn'), a gyhoeddwyd gyntaf yn 1870 ac a aeth drwy sawl argraffiad, gan werthu wrth y miloedd.

Awdur

• Yr Athro Emeritus Robert Thomas Jenkins, (1881 - 1969)

Darllen Pellach

• Benjamin Thomas, Dafydd Evans, Ffynonhenry (Castellnewydd-Emlyn 1870)
• Benjamin Thomas, Ffraethebion Dafydd Evans, Ffynonhenry (Caerfyrddin 1908)
• Sidney J. Jenkins, Hanes Eglwys y Bedyddwyr, Ffynnonhenri (1930)

Dolenni Ychwanegol

• Archifau LlGC: NLW MS 2923C: David Evans, Ffynnonhenry, 1843-1846

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/