BRACE, DAVID ONLLWYN (1848 - 1891), gweinidog Annibynnol

Ganwyd yn Onllwyn, ger Castell Nedd, ar yr 11 Tachwedd 1848. Prin oedd ei fanteision bore oes. Dechreuodd bregethu yn Onllwyn. Bu'n fyfyriwr yn athrofa ogleddol yr Annibynwyr, Bala, 1866-9. Urddwyd ef yn Rhosymedre, sir Ddinbych, 24 Hydref 1870. Symudodd i Bantycrwys, Cwmtawe, yn 1872, a bugeilio'r praidd yn Felindre, a Bethel, Llantwrch, am dymor. Symudodd i Fethel, Aberdâr, 1878.

Ymroes yn ifanc i'w ddiwyllio'i hun. Rhoddes sylw mawr i arddull goeth yn ei bregethau. Daeth yn amlwg fel bardd eisteddfodol llwyddiannus. Rhagorodd yn arbennig yn ei ddawn i ganu marwnadau, nes ennill yr enw 'prif farwnadwr ei gyfnod.' Cyhoeddodd Cerddi Onllwyn, 1888, a rhieingerdd, Rachel, yn 1890. Bu farw 28 Mehefin 1891.

Awdur

• Y Parchedig John Dyfnallt Owen, (1873 - 1956)

Ffynonellau

• Hanes Eglwysi Annibynnol Cymru, iv, 32
• Adroddiadau Coleg y Bala, 1866-9
• Isaac Foulkes, Geirlyfr Bywgraffiadol o Enwogion Cymru (1870)
• H. Blackwell, NLW MSS 9251-9277A: A Dictionary of Welsh Biography

Darllen Pellach

• T. Morgan, Enwogion Cymreig 1700-1900 (1907), t.30

Gweithiau

• Watkin Hezekiah Williams, David Onllwyn Brace, Pennar Griffiths, Byr-gofiant i'r diweddar Barch. T. Penry Evans, Pontardulais (1890)
• E. Pan Jones, David Onllwyn Brace, Cofiant y Tri Brawd o Llanbrynmair a Conwy (Bala 1892)

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20732876

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/